Kunstmuseum Den Haag

Bloempot met bloemdecor

Delft, circa 1750-1780

De op een ingesnoerde voet gemodelleerde bloempot met een gat in de bodem is vierkant uitgevoerd met twee voluutvormige handgrepen. De buitenzijde is bedekt met een bruin fond waarin bloempatronen zijn uitgespaard. Deze decoratie is op haar beurt in blauw uitgewerkt. Gelet op vergelijkbare bloempotten die bekend zijn met een onderschotel mogen we veronderstellen dat dit exemplaar oorspronkelijk eveneens was uitgevoerd met een onderschotel. Het gebruik daarvan is vanwege de geperforeerde bodem noodzakelijk om overtollig gietwater in op te vangen.

Het bruine fond dat is aangebracht in de laag tinglazuur, zien we bij diverse andere Delftse objecten toegepast, bijvoorbeeld bij een stel koeien, op kommen, kopjes met schotels en op kaststellen. Deze kleur zal ongetwijfeld zijn ontstaan onder invloed van Chinees porselein uit de jaren dertig van de achttiende eeuw waarbij men brons, hout of bamboe imiteerde. Voor het Delfts wordt deze kleur tegenwoordig ook wel aangeduid met de term ‘chocolade' of ‘capucijner' bruin. Deze laatste term treffen we overigens al aan in een boedelinventaris van bijvoorbeeld plateelbakkerij De Paauw uit 1725. Aan de beschrijving van de voorwerpen wordt naast de maat dikwijls een kleuraanduiding toegevoegd. In de lijst maakt men bijvoorbeeld melding van ‘capucijner' potten, broden en koppen die naast allerhande in blauw uitgevoerde goederen deel uitmaken van de bedrijfsvoorraad. Gezien de door ons gehanteerde, ingeburgerde term van het ‘capucijner' bruin is het niet ondenkbaar dat men in 1725 met deze term reeds het bruin gekleurde goed aanduidde.

Dit type bloempotten in Delfts aardewerk voldeed aan het toen heersende, internationale modebeeld. Uit buitenlandse faience centra zoals Nevers en Rouen zijn bloempotten bekend die eveneens met gaten en ook wel met een onderschotel zijn uitgevoerd. Naast de vervaardiging van dergelijk sierlijk gebruiksgoed in faience, had de klant de keuze uit exemplaren van Europees porselein. In het midden van de achttiende eeuw vervaardigde de porseleinfabriek van Sevres zelfs bloempotten die waren gevuld met porseleinen bloemen en een artikel met de naam 'vases hollandais' (circa 1757). De verhoogde voet van dat model, waarbij bovendien in de zijwand openingen zijn aangebracht, lijkt de onderschotel te vervangen

Plateelbakkerij
Plateelbakkerij De Porceleyne Byl
Productieplaats
Delft
Merk
merk op onderkant ; figuratief teken van een bijltje
Datering
circa 1750-1780
Materiaal/techniek
tinglazuuraardewerk (faience) veelkleurig beschilderd in bruin en blauw
Materiaal
tinglazuuraardewerk (faience) veelkleurig beschilderd in bruin en blauw
Afmetingen
hoogte 12,1 cm ; breedte 15,3 cm ; diepte 10,1 cm
Herkomst
1904 legaat Kunstmuseum Den Haag ; -1904 collectie mr. A.H.H. van der Burgh
Literatuur
Cat. Den Haag 1905, 12, nr. 32
Cat. Den Haag 1917, 79, nr. 258
Van Aken-Fehmers 2001, II, cat.nr. 61
inventarisnummer
0400776
Creditline
Kunstmuseum Den Haag