Kunstmuseum Den Haag

Schotel

Delft, 1687-1701

De schotel toont rondom het verhoogde middenstuk een naar Kangxi voorbeeld uitgevoerde beschildering van palmetmotieven. Op het verhoogde, met concentrische ribben uitgevoerde middenstuk is een dicht patroon van bloem- en bladwerk weergegeven. De in vakken verdeelde randdecoratie is afwisselend opgevuld met een rozet en een bloementoef. De op de achterzijde aangebrachte vakverdeling is in Kraakstijl alternerend opgevuld met dubbele cirkels en ovalen, een rudimentair overblijfsel van het champignon- en strikmotief.

Deze met een verhoging uitgevoerde faience schotel noemt men ook wel 'onder'- of 'lampetschotel'. Tegen deze benaming zou geen bezwaar zijn als er inderdaad voorbeelden waren aan te wijzen van dit type faience schotel mét kan. Tot op heden zijn echter geen gelijkvormige Delftse exemplaren bekend die als stel bewaard zijn gebleven. Of de hier beschreven AK gemerkte schotel oorspronkelijk deel uitmaakte van een onderschotel met kan, is daarom niet met zekerheid vast te stellen. Daarentegen zijn er wel voorbeelden aan te wijzen van 'bekkens' zonder een verhoogd middenstuk met bijpassende kannen. Wellicht betreft het hier een uitvoeringsvorm van de zogenaamde 'salaet schotel' die naast een sirooppot en een rond zoutvat deel uitmaakte van de meesterdraaiersproef. Het model van de 'salaet schotel' is ons bekend dankzij een 1795 gedateerde schotel die door ene Dirk Harlees is gesigneerd. Deze schotel (diameter 41 cm) is uitgevoerd met een verhoogd, bol middenstuk. Op de achterzijde geeft het opschrift aan dat het om een 'plateelbakkersproef' gaat die 'aand St. Lucas.gilde presend gedaan' is. Hier is sprake van een bekend type object dat kennelijk vanouds her met een verhoogd middenstuk werd uitgevoerd. Sla- of saladeschotels worden door de jaren heen aangetroffen in de boedelbeschrijvingen van de plateelbakkerijen.

Vergelijkbare decoraties als het rozetmotief zijn ook toegepast op enkele andere voorwerpen. Een schenkkan met bijpassend voetstuk bevindt zich in Hampton Court Palace en is naast hetzelfde rozetmotief beschilderd met het hierboven genoemde palmetmorief en identieke bloementoefjes. Ook een ander pronkstuk uit de collectie van Hampton Court Palace, een siervaas, toont dezelfde siermotieven. Daarvan mogen bovendien de uit kronkelende slangen bestaande handvaten niet onvermeld blijven. Aan de hand van het AK merk kan men vaststellen dat deze groep Delfts aardewerk in zijn totaliteit tot stand is gekomen tijdens de productieperiode van Adrianus Kocx.

Plateelbakkerij
Plateelbakkerij De Grieksche A, eigenaar Adrianus Kocx [1687-1701]
Productieplaats
Delft
Merk
merk op achterkant geschilderd in onderglazuur blauw. ; AK ; AK van Adrianus Kocx (1686-1701) plateelbakkerij De Grieksche A.
Merk
Datering
1687-1701
Materiaal/techniek
tinglazuuraardewerk (faience) beschilderd in kobaltblauw
Materiaal
tinglazuuraardewerk (faience) beschilderd in kobaltblauw
Afmetingen
diameter 44,3 cm ; hoogte 6,8 cm
Literatuur
Fourest 1980, p. 37, afb. 19
Van Aken-Fehmers 1998, p. 59, afb. 9
Van Aken-Fehmers 1999, Deel I, p. 99, cat.nr. 9.
inventarisnummer
0400039
Creditline
Kunstmuseum Den Haag